Na onze DoorToetsActie 2009 valt het probleem van leervoorsprong moeilijk te ontkennen.
Er werd immers duidelijk dat waarschijnlijk zo'n 18% van de kinderen in de Vlaamse basisscholen een dusdanige voorsprong hebben,
dat vergaande aanpassingen aan hun onderwijs nodig zijn, indien men wenst dat zij voldoende bijleren op school.
Dit werd vastgesteld door het afnemen van toetsen bestemd voor oudere kinderen bij 4176 leerlingen in 29 scholen en 121 klassen.
Wat is de mening van de Vlaamse politieke partijen over deze problematiek?
1. Wat wil uw partij doen voor de leerlingen met een leervoorsprong?
1.1 Is uw partij het eens met deze stelling: dit recht op een ononderbroken leerproces kan niet gegarandeerd worden als leerachterstand op een of meer domeinen en de grootte daarvan onontdekt blijven?
| Partij | Antwoord
|
| CD&V |
Ja, leerlingen hebben het recht om onderwijs te krijgen dat afgestemd is op de eigen noden.
Leerachterstand enkel meten op wiskunde, lezen en spelling is een zeer enge benadering van het leerproces.
Leerkrachten zijn voortdurend bezig met het inschatten van hun leerlingen.
Zij worden daarin ondersteund door zorgteam en CLB. Samen zoeken naar een oplossing op maat van een kind is
veel zinvoller dan oeverloos testen afnemen.
[Nota van EduRatio: wij vroegen of het meten van leerachterstand met genormeerde testen (zoals de meeste scholen vandaag systematisch doen) een onmisbaar onderdeel van een zorgbeleid was.
Dit wil niet zeggen dat wij menen dat dit het enige onderdeel moet zijn!
De Pedagogische Opdrachtsverklaring van het Vlaams Verbond voor Katholiek Basisonderwijs geeft alvast aan al de scholen in het katholieke net deze basisregel mee:
Permanente evaluatie en een leerlingvolgsysteem worden gehanteerd als instrumenten om elke leerling op zijn niveau vooruit te helpen.
Ook het Onderwijssecretariaat van de Steden en Gemeenten van de Vlaamse Gemeenschap acht het inzetten van een kindvolgsysteem noodzakelijk.
Als de netten van hun scholen eisen dat ze dergelijke testen inzetten, dan vermoeden wij dat ze dit niet beschouwen als oeverloos testen.
]
|
| Groen! | Ja
|
| LDD | Ja
|
| N-VA | Ja
|
| Open VLD | Ja
|
| SLP | Ja
|
| sp.a | Nog geen antwoord ontvangen
|
| Vlaams Belang | Ja
|
1.2 Is uw partij het eens met deze stelling: dit recht op een ononderbroken leerproces kan niet gegarandeerd worden als leervoorsprong op een of meer domeinen en de grootte daarvan onontdekt blijven?
| Partij | Antwoord
|
| CD&V |
Ja, leerlingen hebben het recht om onderwijs te krijgen dat afgestemd is op de eigen noden. Leervoorsprong meten op wiskunde, lezen en spelling is een zeer enge benadering van het leerproces. Leerkrachten zijn voortdurend bezig met het inschatten van hun leerlingen
[Nota van EduRatio: wij vroegen of het meten van leervoorsprong met genormeerde testen (zoals nagenoeg geen enkele school dat vandaag doet) een onmisbaar onderdeel van een zorgbeleid was.
Dit wil niet zeggen dat wij menen dat dit het enige onderdeel moet zijn!
]
|
| Groen! | Ja
|
| LDD | Ja
|
| N-VA | Ja
|
| Open VLD | Ja
|
| SLP | Ja
|
| sp.a | Nog geen antwoord ontvangen
|
| Vlaams Belang | Ja
|
1.3. Vindt uw partij dat een dergelijke verborgen leervoorsprong systematisch zou moeten opgespoord worden?
| Partij | Antwoord
|
| CD&V |
Neen, wij geloven niet dat algemene maatregelen zin hebben. Enkel wanneer leerlingen aangeven (non-verbaal, verbaal … ) dat er iets schort, moet opgetreden worden. In een school waar leerkrachten goed differentiëren, waar voldoende ruimte is om initiatief te nemen worden deze leerlingen uitgedaagd op hun niveau. Een toets van een leerlingvolgsysteem doet onrecht aan het maatwerk dat een goeie leerkracht (en het leerkrachtenteam) dag na dag levert.
[Nota van EduRatio: het is ons onduidelijk hoe men leerlingen kan uitdagen op hun niveau
indien men dat niveau niet mag vaststellen met een toets boven niveau.
Waarom moet men bij een leervoorsprong wachten tot de leerling aangeeft dat er iets schort?
Waarom doet men dat niet bij een leerachterstand?
Geldt het ononderbroken leerproces van Artikel 8 van het Decreet Basisonderwijs dan maar tot wanneer de leerling
een bepaald niveau bereikt? Stopt dan de verantwoordelijkheid van het onderwijssysteem en dient de leerling
zelf vanaf dan aan te geven wanneer er iets schort aan zijn eigen leerproces?
]
|
| Groen! | Ja
|
| LDD | Ja
Het CLB - het Centrum voor Leerlingenbegeleiding - moet voor LDD een belangrijkere rol te spelen dan vandaag het geval is. Het CLB dient echt een adviserende functie te hebben. Dit kan slechts mits het grondig hervormen van het CLB in een uniform, niet netgebonden en onverzuild CLB dat algemene kennis en vaardigheid uitgebreid nagaat met een wetenschappelijk onderbouwde test.
|
| N-VA | Ja
|
| Open VLD | Ja
|
| SLP | Ja
|
| sp.a | Nog geen antwoord ontvangen
|
| Vlaams Belang | Ja
|
1.4. Moet de inspectie erop toezien dat de scholen daadwerkelijk leervoorsprong opsporen?
| Partij | Antwoord
|
| CD&V | Neen
|
| Groen! | Ja
|
| LDD | Ja
|
| N-VA |
Ja, maar niet alleen de inspectie. Het is een opdracht van het hele schoolteam. De inspectie moet dus toezien of de school haar werk doet. Dit, leervoorsprong opsporen, hoort daar ook bij.
|
| Open VLD | Ja
|
| SLP | Ja
|
| sp.a | Nog geen antwoord ontvangen
|
| Vlaams Belang | Ja
|
1.5. Moet de inspectie erop toezien dat de school na de opsporing het leerprogramma daadwerkelijk grondig aanpast op basis van de informatie die uit de toetsen boven niveau verkregen werd?
| Partij | Antwoord
|
| CD&V |
Neen, de inspectie kijkt in welke mate scholen inspanningen leveren om voor zoveel mogelijk leerlingen
de eindtermen te behalen. Hoe ze beleid voert, wat ze met wie waarom doet, hoeft niet geïnspecteerd te worden.
Een school met een goed uitgebouwd intern kwaliteitszorgsysteem zorgt ervoor dat leerlingen uitgedaagd worden
op hun niveau.
Het wordt tijd dat de school weer school mag zijn, en de leerkracht weer leerkracht, zonder de bemoeizucht van allerlei belangengroepen/overheid …
|
| Groen! | Ja
|
| LDD | Ja
|
| N-VA |
Ja, maar een school maakt ook keuzes. Wat is grondig aanpassen? De school heeft mijns inziens wel de opdracht om alle kinderen te blijven boeien en hen opdrachten en leerstof aan te bieden
|
| Open VLD | Ja
|
| SLP |
Ja (Misschien overtreft dit de draagkracht van een aantal scholen, ouders moeten echter steeds correcte info krijgen!)
|
| sp.a | Nog geen antwoord ontvangen
|
| Vlaams Belang | Ja
|
1.6. Met welke lestijden moeten de scholen leervoorsprong opsporen?
- Geen extra lestijden: scholen moeten dit kunnen doen met huidige lestijdenpakket, door wat minder tijd te investeren in andere taken.
- Extra niet gekleurde lestijden: het lestijdenpakket moet omhoog voor alle scholen, zodat zij er o.a. deze nieuwe taak bij kunnen nemen.
- Extra gekleurde lestijden: enkel scholen die systematisch naar leervoorsprong zoeken, krijgen hiervoor extra lestijden.
- Andere: ...
| Partij | Antwoord
|
| CD&V |
Extra niet gekleurde lestijden: het lestijdenpakket moet omhoog voor alle scholen, zodat zij er o.a. deze nieuwe taak bij kunnen nemen.
|
| Groen! | Extra niet gekleurde lestijden voor alle scholen. Alle scholen moeten nog veel meer gedifferentieerd kunnen werken. Groen! pleit al zeer lang voor kleinere klassen (max 15 lln) om dit te kunnen realiseren. Dit komt zowel zwakkere als leerlingen met leervoorsprong ten goede.
|
| LDD |
Dit dient overgelaten te worden aan de scholen zelf.
Lijst Dedecker streeft naar een maximale zelfstandigheid voor elke onderwijsinstelling. Als de school de algemene leerplannen, de diplomavoorwaarden en de grondwettelijke en civiele waarden van onze samenleving respecteert, heeft ze het recht haar eigen filosofische, religieuze en pedagogische klemtonen te leggen. Het pedagogisch project dat elke school vrij opstelt, moet de enige evaluatiebasis voor de onderwijsinspectie, die regelmatig als controle-orgaan zal optreden. Scholen moeten een zo groot mogelijke autonomie hebben binnen de bestaande netten
[Nota van EduRatio:
Dit antwoord is niet duidelijk: moeten er extra lestijden komen of niet?
Op dit ogenblik zoekt geen enkele school (een handvol uitzonderingen buiten beschouwing gelaten) immers
systematisch naar leervoorsprong.
Op een of andere manier zullen er lestijden moeten ingezet worden om deze nieuwe taak op te nemen.
(wij vroegen LDD om meer uitleg hierover maar ontvingen tot op heden nog geen antwoord)
]
|
| N-VA |
Ik opteer er voor dat scholen voldoende lestijden krijgen, niet-gekleurd, om eigen keuzes te maken en leerzorg aan te bieden aan iedereen in de school. Ook die met leervoorsprong.
|
| Open VLD | Extra gekleurde lestijden (om scholen aan te sporen tot en/of te belonen voor actief detecteren van leervoorsprong)
|
| SLP |
Extra gekleurde lestijden: enkel scholen die systematisch naar leervoorsprong zoeken, krijgen hiervoor extra lestijden.
|
| sp.a | Nog geen antwoord ontvangen
|
| Vlaams Belang |
In eerste instantie extra gekleurde lestijden, om scholen aan te moedigen op zoek te gaan naar leervoorsprong, op termijn zouden dit niet-gekleurde lestijden moeten worden, zodat alle scholen deze taak er automatisch kunnen bijnemen (een beetje naar analogie met de GOK-uren, eerst via speciale GOK-cycli, na de derde cyclus, die nu ingegaan is, worden die geïntegreerd in het volledige lestijdenpakket. Hoewel wij als Vlaams Belang het niet eens zijn met deze zeer eenzijdige benadering, moeten we toch toegeven dat scholen, meer dan vroeger nog, werk maken van een goede begeleiding van 'kansarme' kinderen. Op dezelfde wijze willen wij ervoor zorgen dat dezelfde systematische benadering ook toegepast gaat worden voor kinderen met leervoorsprong.
|
2. Financiering met versnellingswinst
2.1 Vindt uw partij dat het geld uitgespaard door het overslaan van een klas, moet ingezet worden om andere noden te lenigen van kinderen met een leervoorsprong en om bv. lestijden voor detectie te financieren?
| Partij | Antwoord
|
| CD&V |
Neen, in onderwijs zijn er andere noden, waar we dit geld, indien de redenering klopt, beter zouden in investeren. We denken dan bijvoorbeeld aan het bouwen van veilige en aangename scholen. (Om een voorbeeld te nemen waar in de ogen van de kopgroep niet alleen de zwakkeren maar voordeel van hebben.)
|
| Groen! | Ja. Het geld kan ondermeer daarvoor gebruikt worden.
|
| LDD | Ja. Zie ook de passage uit ons partijprogramma.
|
| N-VA |
Ja. Dit geld moet sowieso binnen onderwijs blijven.
|
| Open VLD | Ja
|
| SLP |
Ja, zoveel als mogelijk.
|
| sp.a | Nog geen antwoord ontvangen
|
| Vlaams Belang | Ja
|
3. Verspreiden van informatie
3.1. Vindt uw partij het nuttig dat ouders, CLB's en scholen op de hoogte zijn van de beschikbare wetenschappelijke informatie over versnelling?
| Partij | Antwoord
|
| CD&V | Ja
|
| Groen! | Ja. Zeker.
|
| LDD |
Ja.
Het is voor Lijst Dedecker vanzelfsprekend dat alle betrokken partijen gebaat zijn met optimale informatie over versnelling.
|
| N-VA | Ja
|
| Open VLD | Ja
|
| SLP |
Ja, in elk geval
|
| sp.a | Nog geen antwoord ontvangen
|
| Vlaams Belang | Ja
|
3.2. Vindt uw partij dat een informatiecampagne nodig is om ouders, CLB's en scholen in te lichten over versnelling?
| Partij | Antwoord
|
| CD&V |
Ja, maar we vinden versnellen niet noodzakelijk het beste antwoord op een kind met een leervoorsprong. Hiermee wordt het leerproces heel erg cognitief benaderd, terwijl wij ook aandacht willen hebben voor sociale, emotionele, relationele ontwikkeling. Wij geloven overigens meer in differentiatie dan in algemene maatregelen.
[Nota van EduRatio: wij stellen nergens dat versnelling "het" beste antwoord zou zijn. Het is dan ook geen "algemene maatregel", net zo min als differentiatie of welke ingreep ook dat is.
Wij pleiten net om met behulp van onder andere testen boven niveau informatie te verzamelen waarmee voor elk individueel kind de beste oplossing (op dat ogenblik) kan gezocht worden
]
|
| Groen! | Ja. Met de voordelen en mogelijke nadelen goed in kaart gebracht.
|
| LDD | Ja
|
| N-VA | Ja
|
| Open VLD | Ja
|
| SLP |
Ja, hoe meer info hoe beter de ouders zich een beeld kunnen vormen van wat de mogelijkheden en de moeilijkheden zijn.
|
| sp.a | Nog geen antwoord ontvangen
|
| Vlaams Belang | Ja
|
3.3. Vindt uw partij dat een informatiecampagne nodig is om ouders, CLB's en scholen in te lichten over het systematisch opsporen van leervoorsprong?
| Partij | Antwoord
|
| CD&V |
Ja, maar in de veelheid van problemen waarmee het onderwijs geconfronteerd wordt,
is het systematisch detecteren van leervoorsprong geen prioriteit.
Al zijn er wel voorbeelden van scholen waar deze systematische opsporing niet ten koste gaat
van de kinderen met een leerachterstand.
|
| Groen! | Ja
|
| LDD | Ja
|
| N-VA | Ja
|
| Open VLD | Ja
|
| SLP | Ja!
|
| sp.a | Nog geen antwoord ontvangen
|
| Vlaams Belang | Ja
|
Bijkomende commentaar van enkele partijen
Groen!
Wij delen als Groen! de bezorgdheid van EduRatio. Groen! ijvert al heel lang voor kleinere klassen. Dit is voor ons een absolute prioriteit. De reden daarvoor is dat men dan inderdaad veel beter kan differentiëren. Dit komt kinderen met leer- of gedragsproblemen ten goede. Het is een voorwaarde om ervoor te zorgen dat ons onderwijs stappen kan zetten naar meer inclusie, meer sociale gelijkheid. Maar het is ook een absolute voorwaarde om hoogbegaafde kinderen en kinderen met een leervoorsprong op aangepaste wijze en veel beter op maat te kunnen begeleiden. De keuze om meer aandacht te geven aan hoogbegaafdheid sluit de zorg voor de 'zwakkeren' niet uit, integendeel, het stimuleert de zorg voor differentiatie en onderwijs op ieders maat.
Wij beseffen ook ten volle het belang van die begeleiding op maat voor het welzijn én de motivatie van kinderen met een leervoorsprong.
Aandacht voor leerlingen met leervoorsprong is van groot belang voor een evolutie naar Vlaanderen als topregio wat innovatieve groene technologie en industrie betreft.
LDD
Uit het LDD-programma voor de Vlaamse verkiezingen:
We lopen school om kennis te verwerven, algemene en professionele kennis. Om sociale vaardigheden aan te leren en ons sociaal weerbaar te leren opstellen in de maatschappij. Investeren in onderwijs betekent dus investeren in competitiviteit en de slaagkansen van alle jongeren op de internationale arbeidsmarkt.
Hiervoor hebben we gemotiveerde, deskundige, enthousiaste, creatieve en gewaardeerde leraren nodig die een hoogstaande opleiding kunnen krijgen om hun brede taakinvulling te kunnen vervullen. Dit impliceert dat zij zowel kunnen omgaan met leerlingen met een leerachterstand als met hoogbegaafden.
[...]
Hoogbegaafde leerlingen zijn zo ver voorop in hun ontwikkeling dat zij zich in de les vervelen. Dit leidt tot gedragsstoornissen en zelfs tot een hoge graad van zelfmoorden. Wij zorgen ervoor dat het omgaan met hoogbegaafden, ingebouwd wordt in het opleidingpakket van leerkrachten. Deze leerlingen moeten ook de kans krijgen om vlot naar hogere klassen over te stappen mits de nodige sociale begeleiding. Investeren in sociale vaardigheden bij hoogbegaafden is geen overbodige luxe!
Open Vld
Ik wil bovendien van de gelegenheid gebruik maken om U de relevante passage uit ons dossier "leerzorg" over te maken. Dit dossier was het resultaat van een uitgebreide bevraging van alle Vlaamse basisscholen vorig jaar onder leiding van onze onderwijscommissarissen Stern Demeulenaere, Laurence Libert en Hans Schoofs.
Ziehier het relevante uittreksel :
11.5. Hoogbegaafden
Hoogbegaafden maken ongeveer 2 à 3% van de bevolking uit. Echter naast deze kleine groep telt ons land 50.000 kinderen (of 15%) met een ontwikkelingsvoorsprong van minstens één jaar op het vlak van taal en/of wiskunde.
Voor deze groep wordt niets voorzien binnen het nieuwe leerzorgkader. Net zoals zwakke kinderen hebben ook de kinderen met een ontwikkelings-voorsprong aangepast onderwijs nodig. Algemeen wordt aangenomen dat het hier om een luxe-probleem gaat en dat die groep geen extra begeleiding verdient, terwijl het wel degelijk om een kwetsbare groep gaat. Demotivatie, storend gedrag en depressies of andere medische klachten kunnen het gevolg zijn als deze kinderen niet goed begeleid worden en niet voldoende aandacht krijgen.
Bovendien bestrijden we door aangepast onderwijs maatschappelijke verspilling van talent, immers hoogbegaafden die hun potentieel ontwikkelen bieden een grote meerwaarde zowel binnen onze kenniseconomie als binnen de ganse samenleving.
Uit de studie van het Itinera Instituut blijkt dat België en vooral Vlaanderen achterop hinkt met zijn huidige aanpak. Op gebied van gepast beleid voor kinderen met ontwikkelingsvoorsprong doet ons land het volgens de studie zelfs veel slechter dan Hongarije, Polen en Slovenië, die veel minder financiële middelen aan hun onderwijs spenderen. In Vlaanderen wordt bovendien slechts één procent van de schoolpopulatie versneld (de leerling slaat een jaar over); tegenover twee procent in Wallonië en vier procent in Nederland.
Diverse experten en organen zoals de Raad van Europa, de Verenigde Naties, de Nederlandse Onderwijsraad, edm. dringen reeds meer dan 10 jaar aan op vroege identificatie, echter bij ons worden weinig kinderen op jonge leeftijd als dusdanig ontdekt. Voor de vroegtijdige opsporing van extra getalenteerde en hoogbegaafde kinderen pleit het Itinera Institute voor een uitgebreide screening van alle leerlingen in de derde kleuterklas en het eerste leerjaar. Na die screening kan eventueel worden overgegaan tot versnelling met een jaar. Een ander voorstel van de denktank is de oprichting van kangoeroeklassen (die hier en daar al bestaan) per school of scholengemeenschap, waar kinderen met andere kinderen met voorsprong enkele uren per week samen kunnen studeren.
Als binnen ons onderwijs niet voorzien wordt in de nodige uitdagingen voor de meer-en hoogbegaafde, dan is deze heel dikwijls aangewezen op zijn eigen familie (lees ouders) om daarin te voorzien. . Maar wat als de familie niet in de mogelijkheid is om hierin te voorzien ? Wat als de ouders zelf minder gefortuneerd zijn en ook niet de nodige hulp van buitenaf kunnen inroepen om aan die nood tegemoet te komen ? Juist, dan is alles verloren.
Ook Voka betreurt dat er geen middelen voor deze doelgroep worden voorzien en vindt dat de hoogbegaafden gewoon achtergesteld worden in ons onderwijs en dat dit indruist tegen "gelijke onderwijskansen".
Vlaams Belang
Mijn partij is van mening dat ouders, CLB en scholen niet alleen over versnelling moeten ingelicht worden. Dit is niet de enige mogelijke oplossing om voor kinderen met leervoorsprong een ononderbroken leerproces te garanderen. Ook andere initiatieven, zoals kangoeroeklassen, binnenklasdifferentiatie (zodat kinderen met leervoorsprong niet eindeloos dezelfde oefeningen moeten blijven herhalen), comprimeren van leerstof, … moeten onder de aandacht gebracht worden. Wij vinden dat het hoog tijd wordt dat er een systematische uitwisseling van 'goede praktijken' opgezet wordt zodat elke school op de hoogte is van al hetgeen elders al met succes in praktijk werd gebracht en zodat ook elke ouder op de hoogte is van de verschillende mogelijkheden, om dan, met kennis van zaken, te kunnen beslissen wat het beste is voor zijn/haar kind. Wij zijn ook van mening dat vanuit de overheid een samenwerking moet opgezet worden met uitgevers van leerboeken om hun handboeken op zo'n manier op te bouwen dat kinderen met leervoorsprong de leerstof op een versnelde manier kunnen doornemen, zonder daarbij essentiële elementen te missen.
Wij hebben deze legislatuur op dat nageltje geklopt en zullen dit ook de volgende legislatuur blijven doen, ondanks het feit dat minister Vandenbroucke het op 12 mei nog maar eens nodig vond om te stellen - voor alle onderwijsambtenaren op zijn ministerie - dat hoogbegaafdheid een luxeprobleem is en dat ouders met een hoogbegaafd kind zich in hun beide handen mogen knijpen omwille van hun superslimme kind!
|
Printervriendelijke versie @Contact
